Τζαμί στην Αθήνα: Τι κρύβει η τουρκική προθυμία για χρηματοδότηση; Άρθρο-ανάλυση

Της Χριστίνας Σ. Φλάσκου* - Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ασκώντας για ακόμη μια φορά παρεμβατική εξωτερική πολιτική προωθεί, μέσα από την πρόταση για χρηματοδότηση κατασκευής τζαμιού στην Αθήνα, τα νέο-οθωμανικά σχέδια της Τουρκίας. Η διττής σημασίας πρότασή του, όμως, χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και μελέτης καθώς η προσπάθεια για αύξηση της τουρκικής επιρροής στην Ελλάδα ενδέχεται να ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την τελευταία.

Το συγκεκριμένο ενδιαφέρον που δείχνει η Τουρκία για την ύπαρξη μουσουλμανικών λατρευτικών χώρων στην Ελλάδα, της προσδίδει την εικόνα μιας χώρας που βασικό μέλημά της έχει να εντάξει κάτω από τον μανδύα προστασίας της το μουσουλμανικό στοιχείο. Εκτός από αυτό, ενισχύει και την εικόνα του Ερντογάν στο εσωτερικό της Τουρκίας, γεγονός που ευνοείται άλλωστε και από την τεράστια προβολή του θέματος από τα τουρκικά media.

Παρ’ όλα αυτά, η προσπάθεια της Τουρκίας να εμφανίζεται σαν προστάτιδα δύναμη του μουσουλμανικού στοιχείου περιλαμβάνει μια πολύ σοβαρή αντίφαση, η οποία αποκαλύπτεται μέσα από την προσεκτική μελέτη της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρόοδο της Τουρκίας με βάση τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης. Πιο συγκεκριμένα, σε ότι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία και το σεβασμό των μειονοτήτων παρατηρείται είτε ελάχιστη πρόοδος, είτε και οπισθοδρόμηση εκ μέρους της Τουρκίας.

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έκθεση (10/10/2012), που αφορά στην περίοδο Οκτωβρίου 2011 – Σεπτεμβρίου 2012, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα εξέδωσε 160 καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Τουρκίας για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παράλληλα, παρατηρείται κατακόρυφη άνοδος στις νέες προσφυγές, καθόσον για την περίοδο Σεπτεμβρίου 2011 - Σεπτεμβρίου 2012 αυτές αυξήθηκαν από 8010 σε 16641. Οι αναφορές για συντελούμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εστιάζονται κυρίως στη μη ελεύθερη έκφραση, στην ύπαρξη μεροληπτικών δικών, στη δυσανάλογη χρήση βίας, ακόμη και σε εκτελέσεις.

Σε ότι αφορά στα δικαιώματα των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων διαπιστώνονται σοβαρά προβλήματα και περιορισμοί. Επισημαίνεται ότι η Τουρκία δεν έχει υπογράψει ούτε τη Σύμβαση - Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, σχετικά με την προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων, ούτε τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες.

Τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μη μουσουλμανικές κοινότητες αφορούν τόσο στα περιουσιακά δικαιώματα, όσο και στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη και στην εργασία. Παράλληλα, υπάρχει μεγάλος αριθμός αναφορών για συχνά περιστατικά διακρίσεων και βίας, που καλλιεργούνται μέσα από τη ρητορική μίσους και που καταδεικνύουν τη μη ανοχή της Τουρκίας απέναντι στις μειονότητες. Χαρακτηριστικό της μη ανοχής είναι και η θεώρηση των Χριστιανικών Εκκλησιών και των Ιεραποστόλων ως απειλή για τη μουσουλμανική θρησκεία και για την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας. Επιπρόσθετα, ζητήματα όπως η επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης, αλλά και η πρόταση του Αρμενικού Πατριαρχείου για δημιουργία πανεπιστημιακού τμήματος που θα αφορά στην αρμενική γλώσσα και στους κληρικούς, παραμένουν άλυτα.

Εκτός των ανωτέρω, εμπόδια και προβλήματα ως προς τη διατήρηση ή καθιέρωση νέων λατρευτικών χώρων δεν αντιμετωπίζουν μόνο οι μη μουσουλμανικές θρησκευτικές κοινότητες αλλά και οι Αλεβίτες. Οι τελευταίοι, τη δεκαετία του 1990 υπέστησαν εκτεταμένες διώξεις, επειδή θεωρούνταν "εσωτερική απειλή", με αποτέλεσμα το θάνατο πολλών εξ αυτών, γεγονός που ενισχύει την ανησυχία τους για αναβίωση των διωγμών του παρελθόντος.

Από τα ανωτέρω αναφερθέντα καθίσταται φανερό ότι ο δρόμος της Τουρκίας προς τον πραγματικό εκδημοκρατισμό της, παραμένει ακόμη μακρύς. Επομένως, η πρόταση/πρόθεση του Τούρκου πρωθυπουργού για χρηματοδότηση μουσουλμανικού λατρευτικού χώρου στην Αθήνα εκτιμάται ότι στοχεύει είτε στον εναγκαλισμό του μουσουλμανικού στοιχείου, είτε στη δημιουργία Δούρειου Ίππου για έλεγχο και δράση των μουσουλμάνων υπέρ των Τουρκικών συμφερόντων.

*Η Χριστίνα Σ. Φλάσκου είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου, με ειδίκευση στις Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές.


onalert